Image

Uitreiking 10de Gaston Feremansprijs aan de ‘Dr. De Gruyter

Voordrachtwedstrijd voor de Jeugd’

 

 

Op zondag 16 oktober 2022 vond in de Salons Van Dijck te Mechelen de plechtige uitreiking plaats van de 10de Gaston Feremansprijs. De laureaat van deze editie was de ‘Dr. De Gruyter Voordrachtwedstrijd voor de Jeugd.’

 

De Gaston Feremansprijs is een project van Marnixring Mechelen Gaston Feremans. De prijs wordt tweejaarlijks uitgereikt aan een laureaat (persoon of organisatie) die een aanzienlijke verdienste heeft in het kader van het verspreiden en bevorderen van de Nederlandse taal en cultuur of voor de uitstraling van Vlaanderen en Mechelen op cultureel, sociaal, politiek of wetenschappelijk vlak. Tevens heeft de laureaat voor zijn of haar verdienste (nog) niet voldoende waardering heeft gekregen. De vorige laureaten waren wijlen Antoon Vollemaere, de internationaal vermaarde Maya‐expert

(2001), de redactie van ‘De Zes’ – vzw De Rand (2003), wijlen Philibert Mees, de onvolprezen

Vlaamse pianist (2005), Luc Famaey, bezieler en directeur van Phaedra Records (2007), Urbain Van

Asch, musicus en dirigent van CantusAmici (2009), Ward Steffens, Vlaamse beweger in hart en nieren (2011), Kristiaan Van Ingelgem, beiaardier en componist (2013), Jo Haazen, de internationale ambassadeur van de Mechelse en de Vlaamse beiaardkunst (2015) en de Mechelse Stadsgids, die onbaatzuchtig de Mechelse en Vlaamse cultuur promoot bij bezoekers uit de hele wereld (2017). Als laureaat van de 10de Gaston Feremansprijs koos de jury de ‘Dr. De Gruyter Voordrachtwedstrijd voor de Jeugd.’ 

 

De plechtige gebeurtenis ving aan met een video‐opname waarin een toelichting  gegeven werd over wie Jan Oscar De Gruyter was, en hoe de voordrachtwedstrijd is ontstaan en werkt. In het eerste deel van de opname wierp Rudi Van Poele (Mechels stadsgids en de cineast van de video) een licht op de persoon Dr. Jan Oscar De Gruyter, aan wie de ‘Dr. de Gruyter Voordrachtwedstrijd’ haar naam ontleent. Dr. Jan Oscar De Gruyter was een activistisch cultuurflamingant, die tijdens WO I het lot van de Vlaamse soldaat ondervond. Hij werd een Vlaams theatermonument, oprichter en bezieler van het Vlaamse Volkstoneel, een rondreizend theatergezelschap dat tussen de twee wereldoorlogen een vernieuwende invloed had op het Vlaamse theaterleven. De culturele emancipatie van de Vlaming was voor Dr. Jan Oscar De Gruyter een belangrijke drijfveer. 

 

In het tweede deel interviewde Bart De Nijn, protocolmeester van Marnixring Mechelen Gaston Feremans, Koen De Vos, voorzitter van het Dr. De GruytercomitĂ©. Deze ging in op het ontstaan en de werking van de voordrachtwedstrijd. De wedstrijden werden vanaf 1949 georganiseerd in Gent. Jaarlijks hield men lokale voorselecties, waarna een landelijke finale volgde in Gent met als inzet het â€˜Dr. de Gruyterjuweel’. Momenteel blijft alleen de Mechelse editie over. 

De wedstrijd stimuleert de taal‐ en spraakvaardigheid in het openbaar van kinderen en jongeren. De deelnemers brengen een proza‐ en een poĂ«zie‐tekst. Ze worden ingedeeld in groepen per twee studiejaren, van 8 tot 17 jaar. De instroom is primair uit de Mechelse scholen, over alle netten heen. Daarnaast zijn er deelnemers uit het conservatorium. Jaarlijks kan men rekenen op 60 – 70 (tot soms wel 100) kandidaten. Er zijn de laatste jaren heel wat deelnemers met een migratieachtergrond. 

 

Na deze videotoelichting, verduidelijkte Toon Pans, voorzitter van Marnixring Mechelen Gaston Feremans, de beslissing van de jury. De jury stelde vast:

De ‘Dr. De Gruyter Voordrachtwedstrijd’ bevordert de beheersing van de Nederlandse taal‐ en de spraakvaardigheid in het openbaar van kinderen en jongeren tussen 8 en 17 jaar. Zij leren om in het publiek te spreken, op een podium te staan en hun zenuwen in bedwang te houden. Zij brengen een proza‐ en een poĂ«zietekst waarbij expressie, intonatie en uitspraak van belang zijn. In navolging van cultuurflamingant Dr. Jan Oscar De Gruyter wordt een algemeen beschaafde spreekvorm geĂ«ist. De wedstrijd leverde veel laureaten af die van hun deelname de vruchten plukten. Enkele bekende voorbeelden: Frank Deboosere, Thomas Vanderveken, Clara en Jelle Cleymans, Emma Verlinden, Vanessa Vanhove. Maar ook de duizenden andere deelnemers tot op vandaag – dus ook de niet‐laureaten ‐ hebben de nodige ervaring opgedaan die hen kan helpen om op vlak van taal‐ en spraakvaardigheid steviger in het leven te staan. Hierdoor worden hun slaagkansen in het onderwijs en onze maatschappij aanzienlijk verbeterd.

 

Bij het organiseren van de voordrachtwedstrijd wordt geen onderscheid maakt op basis van levensbeschouwing of afkomst. De deelnemers worden gerekruteerd over de onderwijsnetten heen. Hiermee voldoet de ‘Dr. De Gruyter Voordrachtwedstrijd’ aan het eerste selectiecriterium. De wedstrijd en haar doelstellingen passen inderdaad perfect in wat de Marnixring nastreeft, namelijk de Nederlandse taal‐ en cultuurgemeenschap te dienen door het verspreiden en bevorderen van de Nederlandse taal en cultuur, ongeacht levensbeschouwelijke en politieke overtuiging.

 

Daarnaast werkt het Dr. De GruytercomitĂ© in de luwte en onbaatzuchtig aan de realisatie van de voordrachtwedstrijd en komt daarbij te zelden in de schijnwerpers te staan. Hiermee voldoet de ‘Dr. De Gruyter Voordrachtwedstrijd’ aan het tweede selectiecriterium. Om voorgaande redenen koos de jury ‘Dr. De Gruyter Voordrachtwedstrijd’ als zeer verdiende laureaat van de Gaston Feremansprijs.

 

Na de onderbouwing van de jurybeslissing kreeg Ben Weyts, Vlaams minister van Onderwijs, het woord. In zijn gedreven laudatio beklemtoonde de minister het belang van taalkennis in het onderwijs. Hij wijdde uit over de eindtermen waarin hij de nadruk wil leggen op taal en wiskunde. Daarnaast wil hij algemene eindexamens over alle netten heen om de kwaliteit ‐ in de diepte maar ook in de breedte, over alle netten heen ‐ te garanderen.

Een ander aspect dat hij belichtte en waarbij hij de link legde met de ‘Dr. De Gruyter Voordrachtwedstrijd’ was het belang van excelleren. Tegenwoordig legt

men de lat alsmaar lager: wie presteert wordt niet meer beloond, wie niet presteert wordt daar niet meer voldoende op gewezen. Een voordrachtwedstrijd zet kinderen en jongeren aan om steeds beter te worden, om te streven naar uitmuntendheid. Dit mist ons onderwijs steeds meer. De minister gaf aan dat hij daarom initiatieven die de jeugd aanzetten om te excelleren gericht financieel gaan stimuleren. Daarop volgde de plechtige uitreiking van de 10de Gaston Feremansprijs aan het Dr. De GruytercomitĂ© bestaande uit de heer Koen De Vos, mevrouw Petra Van Horen en mevrouw Lieve Dubin. De prijs, in de vorm van een gegraveerd klokje, werd door minister Ben Weyts overhandigd, tezamen met Toon Pans (voorzitter van Marnixring Mechelen Gaston Feremans), Ward Steffens en Karine Decoster (vroegere laureaten van de Gaston Feremansprijs), Mireille Vandervelpen (vroegere laureaat van de ‘Dr. De Guyter Voordrachtwedstrijd’) en Walter Feremans (kleinzoon van Gaston Feremans en vertegenwoordiger van de familie Feremans).

 

In zijn dankwoord bedankte de heer Koen De Vos de Marnixring voor de erkenning en minister Weyts voor de mooie laudatio. Hij gaf aan dat het Dr. De GruytercomitĂ© onverdroten haar werk zal verderzetten. Daarna volgden beklijvende optredens waarin twee recente laureaten van de ‘Dr. De Guyter Voordrachtwedstrijd’, Sam Michiels en Tessa Reunbroeck, zeer gesmaakte voordachten. Tessa bracht daarbij zowel een zelfgeschreven gedicht als een eigen prozawerkje. Lang en luid applaus was hun beloning. 

 

In zijn slotwoord benadrukte Toon Pans nogmaals de grote verdiensten van de laureaat. Voor een groep spreken, presentaties houden, vlot praten in een vergadering of bij sollicitaties, het blijft een belangrijk gegeven. Het belang van taal‐ en spraakvaardigheid kan niet onderschat worden en is meer dan ooit essentieel en cruciaal voor alle Vlaamse burgers, zowel voor diegenen die Nederlands als moedertaal hebben als voor nieuwkomers. Succesvolle integratie en de mogelijkheid om een welvarend leven uit te bouwen in onze Vlaamse maatschappij hangt voor een groot deel af van de kennis van de Nederlandse taal en de kunde om deze op een correcte en puntige wijze te gebruiken in het leven. De plechtige uitreiking werd afgesloten met het door de hele zaal meegezongen ‘Gebed voor het Vaderland’, gevolgd door de ‘Vlaamse Leeuw’. 

 

Tijdens een vriendschappelijke receptie konden de genodigden, die de Marnixring voordien niet kenden, verder kennismaken met onze leden. De organisatoren kijken tevreden terug op een succesvolle uitreiking. Het was een gebeuren waarbij de Marnixring op zeer positieve wijze naar buiten is gekomen.

 

Toon Pans Marnixring Mechelen Gaston Feremans

Over dit bericht

Ring:
MRIS

Gepubliceerd op:
31 January 2023 20:01