Ledenvergadering met glasmaker Joost Caen

MR Voorkempen Pater Stracke nodigt zijn leden, bezoekers en gasten uit op zijn ledenvergadering met gastspreker Joost Caen.

Datum: donderdag 18 december 2025
Plaats: restaurant De Kroon, Bredabaan 409, 2930 Brasschaat

Onze gastspreker van vanavond is professor op emeritaat en glasmaker Joost Caen.

Naar aanleiding van een tentoonstelling vorig jaar in het kasteel van Schoten verscheen toen een artikel in de Gazet van Antwerpen
(Joost Caen stelt uitzonderlijke collectie glasramen tentoon met als pronkstuk het oudste van Benelux | GVA)

Joost Caen stelt uitzonderlijke collectie glasramen tentoon met als pronkstuk het oudste van Benelux

Brasschaat - In het kasteel van Schoten loopt nog tot en met zondag 28 april een unieke tentoonstelling van glasramen. De stukken zijn zo goed als allemaal eigendom van professor op emeritaat Joost Caen. Blikvanger is alvast een 850 jaar oud glasraam, meteen het oudste van de Benelux.

Joost Caen gaf tot enkele jaren geleden les aan de Antwerpse universiteit als hoogleraar conservatie-restauratie glaskunst. Zijn collectie moet zowat de grootste ter wereld zijn.

“Ik wil met deze tentoonstelling de glaskunst onder de aandacht brengen. In de zestiende eeuw was Antwerpen het wereldcentrum van de glaskunst. Overal in de wereld hangen er Vlaamse meesters in de kerken. Aan de universiteit in Antwerpen studeerden er ieder jaar enkele masters af. Maar dat begint nu stil te vallen. We hebben het hier over een traditie van duizend jaar. Dat mag niet verloren gaan”, zegt Joost Caen.
Volgens Caen is de glaskunst al te lang ondergewaardeerd. “In het verleden waren glasramen de duurste relatiegeschenken die men kon geven. Men kon er werkelijk mee imponeren. Maar in de kunstgeschiedenis kreeg schilderkunst altijd voorrang en dat is jammer, want de glaskunst is evenzeer een kunstvorm. Vaak zijn de ontwerpen echte pareltjes.”

Thematisch
De expo in het kasteel van Schoten is thematisch opgebouwd. Maar de blikvanger is alvast het glasraam met de naam ‘Noli me tangere’ wat zoveel betekent als ‘Raak mij niet aan’. “Tot voor kort dachten we dat de Annunciatie in het Museum Fritz Mayer van den Bergh in Antwerpen het oudste van de Benelux is. Maar dat blijkt nu toch zeventig jaar jonger te zijn dat dit schitterend paneel. Het is een zeer poëtische voorstelling van het evangelisch verhaal van Maria Magdalena en Jezus Christus. De kunstenaar geeft dit verhaal zeer subtiel weer. Het is afkomstig uit de regio Parijs-Chartres en het dateert uit het laatste kwart van de twaalfde eeuw.”
“Voor deze tentoonstelling hebben we speciale aandacht besteed aan de link tussen glaskunst en de literatuur. We hebben gedichten en teksten gekoppeld aan de glasramen en we kwam zo tot merkwaardige overeenkomsten.”
De collectie van de Schotenaar bestaat uit ongeveer tweeduizend stuks, grote en kleine. “Het is voor mij een passie. Niet alleen de theorie rond glasramen is belangrijk, ook de praktijk. Ik bezit 60 lopende meter boeken over glasramen. Maar aan de andere kant restaureer ik ook. Er hangen hier werken die ik zelf heb gemaakt. Eén werk is niet van mij en dat is een glasraam van de befaamde Eugeen Yoors. Van hem zou ik zeer graag nog een werk op de kop tikken.”

Londen
“Ik ben nu bijna 65 jaar en begin uiteraard al te denken aan de toekomst van mijn collectie. Op dit ogenblik ben ik in onderhandeling met de Vlaamse overheid. Het is mijn uitdrukkelijke wens dat er een studiecentrum wordt opgericht. De collectie kan hier de basis vormen. De signalen die ik van de Vlaamse overheid ontving, stemmen me alvast hoopvol”, zegt Joost die in Roeselare werd geboren en daar zijn middelbaar onderwijs volgde.
“Daarna ben ik in Antwerpen gaan studeren en intussen woon ik al 35 jaar in Schoten. Een tijd geleden werd ik aanvaard als lid van de enige gilde van glaskunstenaars die er nog bestaat en dat is die van Londen, een hele eer.”
De tentoonstelling in het Kasteel van Schoten is elke dag te bezichtigen tot en met 28 april en dit van 10 tot 12 uur en van 13 tot 19 uur.
(Jan Brys - 12 april 2024 --- Foto (c) Robin Fasseur)

Ontvangst: 19.00 uur
Start van de vergadering: 19.30 uur

Deelname is inbegrepen in het lidgeld.
Voor seniors, leden op verlof, bezoekers en gasten bedraagt de deelnameprijs 60 euro.

Graag uw al of niet deelname bevestigen via onderstaande link.
Uiterste datum inschrijving: maandag 15 december vóór 12.00 uur